به گزارش هفت چشمه به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، جان کري، وزير امور خارجه آمريکا در سال گذشته تمام تلاش خود را کرده است تا با کمک روسيه، جنگ داخلي سوريه به پايان برسد. او چرب زباني کرده، انتقاد تند کرده، ساعت هاي بي شماري در جلسات شرکت کرده و با همتاي روسي خود تلفني صحبت کرده و در نهايت به نتيجه نرسيده است.
بيهوده بودن اين تلاش ها هنگامي روشن شد که روز سه شنبه، روسيه اعلام کرد از پايگاهي در ايران، ماموريت هاي بمباران خود را شروع کرده است.
اين آخرين بخش از سيل تحقيرها براي جان کري است. به محض اين که جولاي سال گذشته، توافق هسته اي ايران به سرانجام رسيد، ايران و روسيه، برنامه حمله به مناطقي از سوريه در حمايت از بشار اسد را طراحي کردند.
هنگامي که کري برنامه گفتگوها در ژنو را مي چيد، روسيه در سوريه مشغول تاسيس پايگاه هوايي بود. وقتي کارزار شروع شد، شورشيان مورد حمايت آمريکا بودند که زير بمب ماندند. در ماه ژوئن، هواپيماهاي روسي، يک پايگاه عمليات ويژه آمريکا و انگليس در نزديکي مرز سوريه را بمباران کردند.
اما خبر پرواز هواپيماها از ايران، کري را به شدت آزار داد. همين جان کري بود که سال گذشته گفته بود بعد از توافق هسته اي، محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه ايران به او گفته است «حالا قدرت دارم در خصوص مسائل منطقه اي با شما گفتگو کنم.»
حالا ايران در خصوص مسائل منطقه اي، پيوسته با روسيه کار مي کند و متحدان آمريکا را به چالش مي کشد و موشک آزمايش مي کند.
پرواز هواپيماهاي روسي از ايران، تعجبي ندارد. در ماه دسامبر، پروژه خطرات قريب الوقوع موسسه امريکن انترپرايز مشاهده کرده بود هواپيمايي شبيه جنگنده هاي روسي از پايگاهي در ايران به پرواز در آمد.
اما روز سه شنبه، روسيه اين مسئله را علني و رسمي کرد و اعلام کرد هواپيماهاي بمب افکن توپولف 22 ام 3 و جنگنده هاي سوخو 34 آن از پايگاه هوايي همدان در حدود 300 کيلومتري تهران به پرواز درآمده اند.
اما احتمالا هيچ کدام از اين تحولات باعث نخواهند شد کري به تلاش هاي خود براي توافق در خصوص سوريه با روسيه، پايان دهد. با اين که اين کار، ديوانگي به نظر مي رسد، حالا فرصتي در اختيار وزير امور خارجه آمريکا پيش آمده تا منافع آمريکا را پيش ببرد.
لازم است کري با برخي واقعيت هاي تلخ درباره ايران، آشنا شود. او ديگر نبايد فکر کند ظريف و روحاني ميانه روهايي هستند که بايد عليه تندورهاي کشورشان قدرت بگيرند. بلکه بايد بمب افکن هاي روسي در ايران را به عنوان فرصتي براي تضعيف طرف مذاکرات قبلي خود ببيند و آن ها را عليه هم بشوراند.
سابقه ندارد ايران به يک کشور خارجي اجازه دهد در قلمرو اش عمليات نظامي انجام دهد. اين کار طبق قانون اساسي ايران، ممنوع است. به همين دليل بود که انقلابيون در تهران، سفارت آمريکا را تسخير کردند زيرا آن را لانه جاسوسي مي ديدند که کشورشان را کنترل مي کند.
اما علي شمخاني، دبير شوراي عالي امنيت ملي ايران در خصوص اعلام اين خبر از طرف روس ها، به خبرگزاري فارس گفت که ايران و روسيه توافق کرده اند منابع خود را به اشتراک بگذارند و قرار نيست روسيه، اين پايگاه هوايي را اشغال کند.
ماتيو مک اينيس، مقام سابق آژانس اطلاعات دفاعي و کارشناس مسائل ايران، و عضو موسسه امريکن انترپرايز روز سه شنبه گفت: «چيزهاي زيادي وجود دارد که ايراني ها را نگران کند. آن ها حاضر نيستند بپذيرند روسيه اين کار را انجام داده است. رهبران ايران بايد طوري مسئله را تغيير دهند که شبيه دعوت از نيروهاي خارجي براي اشغال خاکشان نباشد. از سال 1979 به اين سو، چنين اتفاقي رخ نداده است.»
کري بايد از اين موقعيت، بهره برداري کند. او بايد در مجمع عمومي سازمان ملل به ايران تبريک بگويد که اجازه وجود نيروهاي خارجي را داده است. وزارت امور خارجه مي تواند در خصوص مفاد عهدنامه ترکمنچاي و گلستان، مطالبي به فارسي تهيه کند و نشان دهد امپراتوري روس چگونه بخش هايي از ايران را اشغال کرد.
اين ديپلماسي عمومي بايد همراه يک سري درز مطلب در خصوص ديپلماسي کنوني آمريکا با روسيه همراه باشد. ديپلمات هاي آمريکايي بايد به ايراني ها بقبولانند که روسيه هر لحظه ممکن است با واشينگتن به توافق جداگانه اي برسد. اين مسئله، روز از ذهن نيست.
بهترين بخش اين است که کري لازم نيست رفتار خود را تغيير دهد. او مي تواند باز هم به تلاش هاي قبلي خود ادامه دهد. اما اگر کمي با اقبال باشد، شايد بتواند بين ايران و روسيه، اختلاف بيندازد. اين نقشه از طرح پايان دادن به جنگ سوريه، احمقانه تر نيست.